Wazony OPTYCZNE

Projekt – Jan Sylwester Drost
Huta Szkła Gospodarczego „Ząbkowice”

Autor wpisu: Elżbieta Gosławska (publikacja za zgodą Autorki)

Co to jest szkło optyczne?

Jest to szkło techniczne używane do wyrobu soczewek, pryzmatów i różnych elementów optycznych w mikroskopach, aparatach fotograficznych, lunetach, lornetkach i okularach. Charakteryzuje się dużą przepuszczalnością światła, jednorodnością optyczną, dużą wytrzymałością mechaniczną i odpornością chemiczną. Do jego wyrobu używa się surowców wysokiej jakości.

Autor zdjęcia: Aleksander Prugar

Jaki związek ma Jan Sylwester Drost ze szkłem optycznym?

Projektant zaraz po studiach na ASP we Wrocławiu pracując w Zakładach Mechaniczno-Optycznych „Opta” w Katowicach zdobył doświadczenie przy produkcji soczewek, a potem jako kierownik wzorcowni w hucie Ząbkowice wykorzystał nabytą wiedzę przy projektowaniu tzw. wazonów optycznych. Artysta chciał maksymalnie wykorzystać światło przy produkcji wazonów prasowanych. Opracował formy, w których światło wielokrotnie się odbijało i załamywało na licznych krawędziach, wypukłościach, bruzdach, zagłębieniach i żłobieniach. Dzięki skomplikowanym obliczeniom i szczegółowym rysunkom technicznym artysta uzyskał soczewki ujemne w swoich wazonach. Światło przechodząc przez te soczewki wytwarzało liczne refleksy świetlne, zmieniające się w zależności od intensywności światła, kierunku oraz kąta jego padania na wazon.

Jak wyglądają wazony optyczne?

Wazony optyczne mają liczne żłobiny na zewnątrz naczynia. Biegną one pionowo, poziomo, czasem falują, czasem są kanciaste. Mają również kanelowaną powierzchnię wewnętrzną dla lepszego efektu optycznego. Żłobiny te biegną zawsze w kierunku wertykalnym, czyli pionowym, ponieważ było to szkło prasowane i po wyciśnięciu wzoru w formie trzeba było wyjąć tłok bez zniszczenia żłobin. Co prawda taka powierzchnia wewnętrzna była trudna do umycia i utrzymania wazonu w czystości, ale były to formy raczej dekoracyjne niż użytkowe. Z drugiej strony woda w wazonie uwypuklała formę i tworzyła dodatkowe efekty optyczne.

Mają one kształty geometryczne, czasem opływowe, czasem kanciaste, proste od dołu do góry lub węższe dołem i szersze przy wlewie. Charakteryzują się prostotą, elegancją, wysoką jakością wykonania i ponadczasowością. Pasują do współczesnych nowoczesnych i minimalistycznych wnętrz, ale także do tradycyjnych, klasycznych lub utrzymanych w stylu lat PRL-u. Nie tylko podkreślają piękno kwiatów, ale same w sobie stanowią element dekoracyjny wystroju.